Dù là một Gen Z hay là một Millennials đời cuối, bạn cũng sẽ không lạ gì với cụm từ Peer pressure (áp lực đồng trang lứa) mà ngược lại, có thể bạn đang chịu chính áp lực đó mỗi ngày. Bài viết này sẽ là lời gửi gắm tới các bạn, những người trẻ đang phải chịu một nỗi áp lực mang tên ‘peer pressure”, liệu bạn sẽ biến nó thành động lực phát triển hay tạo ra trở ngại cản bước chính bản thân mình?
Peer pressure là gì?
Peer pressure (tạm dịch: áp lực đồng trang lứa) là khi cá nhân chịu ảnh hưởng của những người thuộc cùng nhóm xã hội (cùng độ tuổi, cùng lớp, cùng công ty, lĩnh vực chuyên môn,...) và phải thay đổi giá trị, hành vi, suy nghĩ của họ để phù hợp với các chuẩn mực của nhóm hay để không có cảm giác thua kém.
Thanh thiếu niên, những người trẻ thường là đối tượng được nhắc đến nhiều nhất khi đề cập tới áp lực này vì sự thiếu hụt về kinh nghiệm sống,. cũng như những thay đổi trong tâm sinh lý, tình cảm khiến họ dễ bị tác động hơn.
Nguồn ảnh: Scary mommy
Tại sao chúng ta thường dễ bị tác động bởi “áp lực đồng trang lứa”?
Thanh thiếu niên là những người lớn tập sự
Có một sự thật mà chúng ta thường nói với nhau rằng, lứa tuổi thanh thiếu niên là độ tuổi “dở dở ương ương” khi mới chập chững bước vào tuổi trưởng thành và cũng không còn là trẻ con nữa. Ở những giai đoạn này, những người trẻ thường dễ bị tác động bởi những yếu tố xung quanh. Họ chưa thực sự thiết lập được giá trị của bản thân hay đang loay hoay tìm con đường riêng cho mình, thì khi đó những hình mẫu lý tưởng về một người thành công, không ít thì nhiều trở thành mục tiêu của họ để phấn đấu.
Nền văn hóa Á Đông nuôi dưỡng chủ nghĩa tập thể
Nghiên cứu “The culture of social comparison” của PNAS cho thấy người được nuôi dạy trong nền văn hóa tập thể sẽ hình thành nên sự so sánh xã hội (social comparison) hơn những người lớn lên dưới chủ nghĩa cá nhân như các nước phương Tây. Sự so sánh này được hình thành để so sánh cá nhân về mặt quan hệ, địa vị và phân biệt những người cùng hoặc khác nhóm so với những người khác.
Chúng ta có thể thấy rõ điều đó thông qua việc phân cấp thứ bậc, điểm số từ khi trong nhà trường hay bị so sánh với một hình tượng hoàn hảo của “con nhà người ta”. Chính điều này cũng góp phần lý giải tại sao peer pressure thường được nhắc tới nhiều trong các nước Châu Á thay vì Châu Âu, Châu Mỹ.
Nguồn ảnh: Kellogg insight
Mong muốn được khẳng định bản thân
Như chúng ta đều biết, những người trẻ mang trong mình cái “tôi” rất lớn. Họ khao khát được khẳng định mình, được thể hiện bản thân. Nhất là trong thời đại số, họ càng có nhiều cơ hội, phương tiện để dễ dàng thể hiện mình hơn.
Đôi khi chúng ta nhìn vào những hình ảnh hào nhoáng, thành công của bạn bè, anh chị đi trước và tự hỏi, họ làm được điều đó thì tại sao ta không làm được. Chúng ta bị ảnh hưởng, bị áp lực từ chính những hình ảnh, hoạt động đó trên mạng xã hội và rồi tự tạo cho mình áp lực mang tên “áp lực đồng trang lứa”.
Chuẩn mực của xã hội
Chuẩn mực của xã hội là những suy nghĩ, cảm xúc và hành vi được chấp nhận và mong đợi bởi các thành viên trong cùng một nhóm xã hội, bởi nó được coi là đúng đắn và phù hợp.
Overtime - làm thêm giờ chính là khái niệm được coi như “quy luật ngầm” ở giới công sở dù có muốn hay không. Bởi khi cả công ty đều làm thêm giờ và bạn lại không thì bạn sẽ bị đánh giá là thiếu nỗ lực và không cố gắng.
Nguồn ảnh: Kids helpline
Nhưng, chính "peer pressure" lại trở thành động lực phát triển nếu chúng ta biết cân bằng nó.
“Pressure makes diamonds” hay “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” là những câu nói, câu tục ngữ nói về điều này. Khi chúng ta chọn đối mặt với áp lực và đương đầu với nó, chúng ta sẽ có thêm động lực để cố gắng, để ngày càng hoàn thiện bản thân và trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Nguồn ảnh: Healthline
Hãy biết trân trọng chính mình và chính những giá trị của bản thân mình. Tập trung vào chính mình sẽ giúp bạn kiểm soát được hành vi, cảm thấy vui vẻ hơn trong cuộc sống và ít bị phụ thuộc, ảnh hưởng bởi những người xung quanh. Chúng ta luôn có sự lựa chọn, với bạn bè, người yêu, với những người mình theo dõi trên mạng xã hội và cả với những giá trị mà mình tin tưởng và phản ứng của bản thân trước những vấn đề. Hãy là một người trẻ tích cực, lạc quan và độc nhất vì bạn, tôi và mỗi chúng ta luôn khác biệt, không có một thước do chung nào cho giá trị của tất cả chúng ta.
